پیشگیری ومبارزه با بیماریهای واگیر وغیر واگیر

واحد پیشگیری و مبارزه با بیماری ها  در تشکیلات و چارت سازمانی مرکز بهداشت جزو واحدهای فنی ماژور می باشد. پرسنل واحد بیماری ها  ،  با استفاده از تمامی  توانایی ها، ظرفیت ها

و امکانات موجود و در اختیار  د ر راستای حفظ و ارتقای سلامت مردم شریف شهرستان سنندج ، آموزش و فرهنگ سازی سبک و شیوه زندگی سالم و خودمراقبتی؛  غربالگری، شناسایی و

درمان بیماری های واگیر و غیر واگیر تحت مراقبت و ادغام یافته فعالیت می کند. همچنین با کلیه ادارات دولتی و سازمان های مردم نهاد و بخش خصوصی که در راستای ارتقای سلامت

جامعه فعالیت می کنند آماده همکاری می باشد.


برنامه های واحد پیشگیری و مبارزه با  بیماری ها به شرح ذیل می باشد :

  1-  جمع آوری اطلااعات و شاخص های  مربوط به سلامت وبیماری در منطقه تحت پوشش  وتجزیه وتحلیل آنها بمنظور شناسایی بیماری ها ومشکلات بهداشتی شایع در شهرستان وبرنامه ریزی واجرای راهکارها و مداخلات  مناسب جهت مقابله با آنها
 
2-  بیماریابی ،اجرای موازین پیشگیری وپیگیری ودرمان بیماری های  تحت مراقبت .
 
3- داشتن آمادگی و توانایی لازم جهت مقابله با طغیان و همه گیری بیماری های مختلف

4-  آموزش کلیه کارکنان بهداشتی و آحاد مردم دررابطه با بیماری های مختلف و راه های درمان و پیشگیری از آنها
 
5- ارائه خدمات مشاوره ای در زمینه بیمار ی های گوناگون به مراجعه کنندگان

6- تامین واکسن های مورد نیاز شهرستان ونگهداری آنها درشرایط و دمای مناسب  زنجیره سرما و توزیع آنها درسطح مراکز واکسیناسیون شهرستان جهت انجام واکسیناسون گروه های هدف
 
7- برنامه ریزی و اجرای واکسیناسیون مناطق و جمعیت های آسیب پذیر به منظور پیشگیری از بروز بیماری

8-  برنامه ریزی و اجرای مراقبت از بیماری ها در اتباع بیگانه به منظور کنترل بیماری
 
9- انجام واکسیناسیون در گروه های خاص (مننژیت وکزاز درسربازان وهپاتیت B درکارکنان بهداشتی وافراد درمعرض خطر

10- اجرای برنامه های طرح تحول سلامت در راستای مراقبت بیماری های غیر واگیر (دیابت، سرطان، قلبی عروقی، تنفسی) و نظارت بر حسن اجرای برنامه  ایراپن

11- استخراج و تجزیه و تحلیل آمار و اطلاعات سامانه سیب و انجام مداخلات لازم جهت تقویت نقاط قوت و رفع اشکالات و نقاط ضعف

12- برنامه ریزی تشکیل جلسات درون بخشی و بین بخشی جهت جلب همکاری واحدها و سایر ادارات در پیشبرد برنامه های سلامت محور  

  رئوس برنامه ها و فعالیت های جاری ذیل هر برنامه در واحد:

1- طراحی،ارائه واجرای برنامه عملیاتی بصورت سالانه
  2- مراقبت بیماریهای واگیر
  3- گزارش دهی بیماریهای واگیر
  4- جمع آوری،تجزیه وتحلیل و ارسال آمار بیماریهای واگیر
  5- نظارت بر عملکرد مراکز خدمات جامع سلامت، پایگاه های سلامت و خانه های بهداشت
  6- آموزش بیماری های واگیر  و غیر واگیر جهت پرسنل بهداشتی و عموم مردم
  7- تشکیل کمیته ها و جلسات بخشی و بین بخشی
  8- تامین وتوزیع واکسن ها و داروهای مورد نیاز
  9- آمادگی و ذخیره واکسن و دارو جهت مقابله با شرایط اضطراری در بلایای طبیعی و بروز اپیدمیها
  10- انجام واکسیناسیون سیاری ، بدو خدمت سربازی و هپاتیت ب درگروههای در معرض خطر
  11-انجام آزمایشات بیماری های واگیر و پیگیری موارد مثبت
  12- انجام مشاوره در زمینه بیماری های رفتاری
  13- اجرای برنامه های کنترل ناقلین بیماریهای واگیر

شرح وظایف پرسنل واحد :

آشنائی کامل با دستورالعملهای کشوری بیماریها (واگیر و غیرواگیر) جهت اجرای صحیح وکامل برنامه ها
انجام مطالعات لازم در مورد بیماری های بومی منطقه و تعیین اولویت ها جهت پیش بینی برنامه های اجرائی
همکاری و همراهی با پزشک و سایر همکاران در تیم بازدید از خانه های بهداشت به منظور بررسی فعالیتهای واحدهای تابعه در زمینه مبارزه با بیماری ها
همکاری با کارشناسان ستادی در تهیه برنامه های عملیاتی بیماری های واگیر و غیرواگیر منطقه
بازدید از کلیه منازل تحت پوشش خانه های بهداشت در مواقع نیاز و گرفتن نمونه (خون و  ... )از نظر بیماریابی، پیگیری موارد مثبت و درمان آن ها به کمک پزشک تیم بهداشتی
پیگیری ادامه درمان در مورد بیماران ( مانند : مالاریا،سل،دیابت،فشارخون بالا،هیپوتیروئیدی،تالاسمی و... )
نظارت و پیگیری واکسیناسیون های فردی و مشارکت در واکسیناسیون های همگانی
همکاری با کارشناسان مربوطه در آموزش بهداشت به کارکنان تحت آموزش
همکاری در امر آموزش بهداشت عمومی با کارشناسان مربوطه
دریافت برنامه های عملیاتی تأیید شده و ابلاغ آن به واحدهای تابعه جهت اجرا
پیش بینی و تهیه لوازم و وسایل مورد نیاز و توزیع آن بین واحدهای تابعه جهت اجرای برنامه
نظارت بر انجام کلیه امور فنی واحدهای تابعه)خانه های بهداشت ( مانند بیماریابی، نمونه برداری، مبارزه با ناقلین، واکسیناسیون، کنترل اپیدمی ها، درمان ها و ... )دریافت آمار عملیات انجام شده از واحدهای تابعه (خانه های بهداشت) و تنظیم گزارش نهائی و ارائه آن به واحد بیماری های ستاد شهرستان
انجام سایر امور مربوطه و ارجاعی از طرف مسوولین مافوق
ارائه گزارش بیماری های مشمول گزارش( فوری و غیر فوری)

– آنفلوانزا

 شرح وظایف:

   هماهنگی برون بخشی با ادارات وسازمانهای مرتبط بالاخص فرمانداری ، دامپزشکی ، محیط زیست  ، نظام پزشکی    وسایر ادارات درصورت لزوم وجلب حمایت وپشتیبانی آنها

  هماهنگی درون بخشی با واحدها وبخش های مرتبط بالاخص درمان ، بیمارستان  ، سلامت محیط وکار ، آموزش    بهداشت

  برنامه ریزی واجرای برنامه های آموزش عمومی واختصاصی پرسنل

 تدوین وبه روز رسانی برنامه عملیاتی شهرستان

  برنامه ریزی واجرای برنامه های اطلاع رسانی عمومی

  ارائه آموزشهای لازم جهت پیشگیری ومراقبت از بیماری آنفلوانزا درسطح شهرستان

 شناسایی الگوی اپیدمیولوژیک بیماری درشهرستان

  تامین وتدارک واکسن وداروو تجهیزات  مورد نیاز برنامه   (ماسک N95 ، کیت حفاظت فردی و......)

  شناسایی گروههای حساس جامعه

  شناسایی کانونهای احتمالی خطر

  تمهیدات لازم جهت واکسیناسیون افراد در معرض خطر ودر معرض تماس

   کشف سریع اپیدمی جهت آمادگی ،  مقابله و کنترل آن

  برنامه ریزی جهت محدود سازی گسترش بیماری و کاهش عوارض و مرگ ومیر

  برگزاری جلسه آموزشی در رابطه با نظام مراقبت بیماری آنفلوانزا  

  اقدام لازم جهت موارد گزارش شده مشکوک به آنفلوانزا ، نمونه گیری از مواردمشکوک و پیگیری لازم تا حصول نتیجه

 ارسال نمونه موارد مشکوک آنفلوانزا به آزمایشگاه ( یا معاونت بهداشتی دانشگاه )  

مشخص کردن پایگاههای دیده ور و نظارت مستمر بر فعالیت آنها

ورود اطلاعات در سیستم آنلاین مراقبت بیماری آنفلوانزا

  چاپ وتوزیع بروشور وپمفلت  و پوستر ومطالب آموزشی بصورت فایل الکترونیکی در صورت لزوم  

 نظارت وبازدید ازمراکز تحت پوشش ( پایش وارزشیابی برنامه آنقلوانزا )

   ارسال پسخوراند به کلیه مراکز خدمات جامع سلامت وپایگاههای سلامت وپایگاهها

  برآورد وتهیه  محیط ترانسپورت  جهت بیمارستانها ی تحت پوشش

  جمع آوری آمارهای مربوطه  وارسال به معاونت بهداشتی

   تکمیل لیست خطی موارد مبتلا به آنفلوانزا وکروناویروس  

  ثبت وجمع اوری اطلاعات وگزارش گیری از بیمارستانها وگزارش دهی به معاونت بهداشتی

  پیگیری وبررسی موارد مشکوک  یا مثبت به آنفلوانزا وکروناویروس

 
 شاخص برنامه آنفلوانزا

میزان بروز آنفلوانزا درشهرستان سنندج 

میزان بروز موارد شبه آنفلوانزا ومقایسه آن با استاندارد هشدار درشهرستان سنندج

درصد موارد گزارش شده به تعداد کل بیماران ویزیت شده درپایگاههای دیده ور منتخب

درصد مثبت شدن نمونه های تهیه شده از موارد مشکوک ( پایگاه دیده ور – بیمارستان )

 درصد موارد مرگ ناشی از بیماری به تعدادبیماران گزارش شده

 درصد بیماران بستری با تشخیص آنفلوانزا به کل بیماران در دوره زمانی مشابه

درصد بیماران مشکوک / تایید شده بستری دارای سابقه واکسیناسیون آنفلوانزا

 آسم 

این برنامه  اخیرا  ادغام شده است ابتدا به  صورت پرسشگری در بین گروه سنی ۲۰ تا ۴۴ ساله

 و مرحله دوم گروه سنی ۶ تا ۷ ساله و ۱۳ تا ۱۴ساله در مدارس آغاز شده است

 

تالاسمی:

1.       تشکیل شورای پیشگیری از بیماری‌های ژنتیک شهرستان متشکل از: رییس مـرکـز بهـداشت شهرستـان،

مسئولین واحدهای پیشگیـری و مبارزه با بیماری‌ها، سلامت خانواده ، ارتباطات وآمـوزش سلامت،سلامت مدارس، گسترش شبکه‌ و کارشناس مسئول بیماری‌هـای غیرواگیر، کارشناس برنامه‌ی تالاسمی، مدیر درمان، رئیس آزمایشگاه ویژه‌ی آزمایش‌های تالاسمی شهرستان، پـزشک و کـارشناس تیم مشـاوره‌ی ویـژه‌ی تـالاسمی شهرستان، سرپرستار/ مسئول مرکز تـزریق خون، کارشناس مسئول امور آزمایشگاه‌ها و سایر اعضا برحسب ضرورت

2.       انجام هماهنگی‌های درون‌بخشی به‌منظور:

▪    تجهیز مراکز آزمایشگاهی(سل‌کانتر، کیت مناسب و ...) و تکمیل چک‌لیست‌های آزمایشگاهی و نظارت بر فعالیت‌های آزمایشگاه‌های ویژه‌ی آزمایش‌های تالاسمی(برابر طرح و دستورالعمل مربوط)؛

▪        توسعه‌ی همکاری و هماهنگی با بخش تزریق خون جهت:

─      اعلام موارد جدید بیماری* ؛

─      اعلام سالانه‌ی کل موارد بتا تالاسمی ماژور*؛

─      اعلام سالانه‌ی کل موارد فوت بتا تالاسمی ماژور*؛

─      راهنمایی و ارجاع والدین بیمـاران* به مرکز بهداشتی‌درمـانی مشاوره‌ی ویژه‌ی تالاسمی ؛

─   بایگانی تمامی فرم های مرتبط در پـوشه‌ی جداگانـه. دقت در صحت و حسن اجـرای مـوارد فـوق به‌عهده‌ی سرپرستار/ مسئـول بخش تزریق خون است.

3.       انجام مکاتبه با پزشکی قانونی استان جهت تسهیل در سقط قانونی جنین تالاسمی ماژور در زمان مشخص شده.

4.       انجام فعالیت‌هـای آموزشی مرتبط با کارکنان بهداشتی‌درمانی ازجمله:

▪    آمـوزش و تـوجیه دستورالعمل برنـامه‌ی پیشگیـری از بـروز بتا تالاسمی ماژور جهت همکاران در مـراکز بهداشتی‌درمـانی (پزشک/ کارشناس/ کاردان/ بهورز).

▪        تکثیر دستورالعمل و فرم‌های مربوط و ارسال آن به سطوح محیطی.

▪        برنامه‌ریزی جهت شرکت کارشناس ستـادی برنـامه، اعضای تیم مشاوره و همکاران آزمایشگاه در برنامه‌های آموزشی.

5.       تعیین مرکز بهداشتی‌درمانی ویـژه‌ی مشاوره‌ی تالاسمی و صدور ابلاغ جهت اعضای تیم مشاوره‌ی تالاسمی.

6.       تعیین و ابقای پـزشک موقت و مطلع در تیم مشـاوره درصـورت تقاضای مرخصی از سوی پزشک مشاوره‌ی تالاسمی.

7.       معرفی و اعلام نشانی مـرکـز بهداشتی‌درمـانی ویـژه‌ی مشاوره‌ی تالاسمی به مراکز بهداشتی‌درمانی شهری و روستایی تحت پوشش.

8.       نظارت بر اجرای صحیح برنامه.

9.       نظارت و پایش مستمر عملکرد سطوح محیطی توسط چک ‌لیست‌های مـربوط و ارائه‌ی پس‌خـوراند.

10.   تکمیل فرم بررسی اپیدمیولوژیک بروز تالاسمی ماژور و ارسال آن به معاونت بهداشتی دانشگاه/ دانشکده.

11.   اعلام مهاجرت زوج‌هـای نـاقل/ مشکوک پرخطر تالاسمی.

12.  ارسال فـرم شماره‌ی 5 دریافت‌شـده از مـرکـز بهـداشتی‌درمـانی ویـژه‌ی مشاوره‌ی تالاسمی، به مرکز بهداشتی‌درمانی مربوطه جهت انجام پیگیری‌های لازم.

13.   جمع‌بندی و ارسـال به‌موقع فرم‌هـای شماره‌ی 4 و 6 بـه معاونت بهداشتی دانشـگاه/ دانشکده.

14.  معرفی والدین بیماران تالاسمی شناسایی شده جدید بر اساس فرم شماره 9 ،  به تیم مشاوره ژنتیک و مرکز بهداشتی درمانی مربوطه.

15.   پیگیـری موارد عدم مـراجعه بیش از سه ماه در زوج‌هـای نـاقـل/ مشکوک پرخطر شناسایی شده در استراتژی سوم اعلام شده توسط تیم مشاوره. این پیگیری ازطریق مکاتبه‌ی اداری و یا به صورت تلفنی و با مشارکت مراکز بهداشتی‌درمانی انجام‌می‌شود.

16.   مدیریت ، هماهنگی‌ و اجرای فعالیت‌های آموزشی مرتبط با گروه‌های هدف.

17.   انجام تحقیقات مورد نیاز برنامه مطابق دستورالعمل.

18.   گرد‌آوری ، تجزیـه و تحلیل، تفسیر و انتشاراطلاعات در قـالب وضعیت مـوجـود اجرای برنـامه تالاسمی در شهرستان و ارائه‌ی یک نسخه به معاونت بهداشتی دانشگاه/ دانشکده.

 

مرکز بهداشتی‌درمانی ویژه‌ی مشاوره‌ی ژنتیک

 

وظایف تیم مشاوره

1.   تفسیـر آزمـایـش‌هـای تـالاسمی در زوج‌هـای متقـاضی ازدواج و زوج‌های ارجاع‌شـده در قالب استراتژی سوم و انجام اقدام‌هـای بعدی براساس الگوریتم کشـوری. (جزء وظایف اختصاصی پزشک)

2.   ثبت مشخصات متقاضیان ازدواجی که مرد و زن هر دو دارای اندکس های پایین تر از حد طبیعی هستند وسایر موارد ارجاع شده بـه تیم مشاوره در دفتر ثبت مراجعین به تیم مشاوره. (وظیفه اختصاصی کارشناس/کاردان)

3.      اخذ تعهدنامه‌ی کتبی از زوج‌های ناقل تالاسمی که تصمیم به ازدواج دارند

4.    تشکیل پـرونـده‌ بـرای زوج‌هـای ناقل / مشکوک پرخطر تالاسمی که این پرونده شامل: نتایج آزمایش ها ،فرم شماره‌ی 2، فرم شماره‌ی 3، پرسشنامه‌ی ویژه مشـاوره، فرم شماره‌ی  5 و تعهد نامه است. (وظیفه اختصاصی کارشناس/کاردان)

5.       تکمیل فرم گواهی انجام مشاوره ژنتیک ویژه زوجین مشکوک کم خطر در بروز تالاسمی ماژور.

6.       درخواست انجام آزمایش برای داوطلبان ازدواجی که قبل از مراجعه به دفـاتـر رسمی ثبت ازدواج تمایل به‌انجام آزمایش‌های تالاسمی ‌دارند. (جزء وظایف اختصاصی پزشک)

7.      درخواست آزمایش‌های تکمیلی. (جزء وظایف اختصاصی پزشک)

8.      درمان کم‌خونی فقر آهن براساس الگوریتم کشوری. (جزء وظایف اختصاصی پزشک)

9.      مشورت با هماتولوژیست منتخب برنامه در خصوص موارد مشکوک به تالاسمی مینور و سایر هموگلوبینوپاتی‌ها.(جزء وظایف اختصاصی پزشک)

10.  پیگیری زوجین نیازمند به پیگیری تلفنی.

11.  آموزش صحیح به موارد نیازمند آهن درمانی و اطمینان از مصرف صحیح دارو توسط افراد.

12. تکمیل و ارسال فرم اعلام وضعیت مراقبت ژنتیک (فـرم شماره‌ی 5)برای زوجین ناقـل/ مشکوک پرخطر تالاسمی به مرکز بهداشت شهرستان. این فـرم در دو نسخه تهیه‌می‌شـود، یک نسخه در پرونده‌ی زوج ناقل بایگانی و نسخه‌ی اصلی به مرکز بهداشت شهرستان ارسال‌می‌شود.

13.  تکمیل و ارسال فرم شماره‌ی 4 به مـرکـز بهداشت شهرستـان در پایان هر فصل. (وظیفه اختصاصی کارشناس/کاردان)

14.  اعلام مـوارد عـدم مـراجعه‌ی بیش از سـه مـاه در زوج‌هـای ناقـل/ مشکوک پرخطر ارجاع‌شـده از استراتژی سوم به مـرکـز بهداشت شهرستان. (وظیفه اختصاصی کارشناس/کاردان)

15.   ارائـه‌ی پس‌خـورانـد مناسب در خصوص وضعیت نهایی زوج‌هـای ارجاع‌شـده در قالب استراتژی سوم به مرکز ارجاع دهنده.

16.  ارجاع جهت انجام مرحله‌ی اول(تعیین موتاسیون) و دوم PND با توجه به وضعیت زوج‌های ناقل و براساس فرم شماره‌ی 3 برنامه‌ی شبکه‌ی خدمات آزمایشگاهی ژنتیک و تشخیص پیش از تولد به آزمایشگاه های تایید ‌شده.

17.     انجام مشاوره‌ی ویژه‌ی تالاسمی با زوج‌هـای ناقل/مشکوک پرخطر تالاسمی(والدین بیماران تالاسمی اینترمدیا نیز ناقل تالاسمی محسوب می گردند)

18.  صدور گواهی ازدواج پس از طی تمام مـراحل قـانـونی مطابق بـا دستـورالعمل کشوری.

19.   (جزء وظایف اختصاصی پزشک بوده و به هیچ وجه قابل تفویض نمی باشد)

20. گواهی برخورداری از تسهیلات ویـژه‌ی زوج‌هـای ناقل / مشکوک پرخطر، براساس اعلام نظر هر یک از اعضای تیم مشاوره که به شرایط زوجین آشنایی بیشتری دارند با ضرب مهر بر روی فرم شماره 3 و تعیین میزان برخورداری از تسهیلات بر اساس شرایط زوج. (جزء وظایف اختصاصی کارشناس/کاردان مشاوره)

21. اطلاع به مرکز بهداشت شهرستان جهت تعیین پزشک جانشین مشاوره‌ی تـالاسمی درصـورت درخـواست مرخصی توسط پزشک مشاور. (جزء وظایف اختصاصی پزشک)

22.  ارتباط مناسب و مستمر با مـرکـز تزریق خـون در خصوص شناسایی بیماران جدید جهت مشاوره با والدین بیمار.

23.  بایگانی و نگهداری دفتر ثبت مشخصات مراجعه کنندگان به مرکز مشاوره به مدت 30 سال

 

 شاخصها:

1- بررسی میزان شیوع تالاسمی ماژور

2- بررسی میزان بروز تالاسمی ماژور

3- بررسی میزان شیوع کم خونی فقرآهن درمراجعین ازدواج

4- بررسی میزان شیوع بتاتالاسمی مینور درمراجعین ازدواج

  

شرح وظایف کارشناس سوانح وحوادث

1-تهیه وتدوین برنامه عملیاتی شهرستان

2- اجـرای بـرنـامه‌هـای آمـوزشی بـرای عموم مـردم و گروه‌هـای هدف براساس طرح و دستورالعمل مربوط؛

3- ثبت و گزارش حوادث مربوط به چهارشنبه آخر سال

4- برنامه ریزی جهت مداخلات پیشگیرانه

5- نظارت و پایش مستمر عملکرد سطوح محیطی توسط چک ‌لیست‌های مـربوط و ارائه‌ی پس‌خـوراند.

6- جمع آوری وارسال آمارماهیانه ماروعقرب

شاخص ها:                                              

1-     میزان بروزمارگزیدگی

2-     میزان بروزعقرب زدگی

3-     میزان وقوع حوادث درچهارشنبه سوری

 

شرح وظایف کارشناش برنامه غربالگری کم کاری تیرویید در ستاد  :

آشنائی کامل با دستورالعملهای برنامه  کشوری غربالگری کم کاری مادرزادی تیرویید 

نظارت بر اجرای برنامه غربالگری کم کاری تیروئید نوزادان درشهرستان

تجزیه و تحلیل شاخص ها ی برنامه در سطح شهرستان

بازدید از واحدهای محیطی طبق چک لیست مربوطه و ارسال پسخوراند جهت رفع نواقص

برگزاری کارگاههای مربوط جهت  بهورزان و کارشناسان محیطی

شناسایی، پیگیری، مراقبت و آموزش موارد مثبت هایپوتیروئید

توزیع دستورالعمل برنامه غربالگری کم کاری تیروئید نوزادان ویژه والدین ، بهورز و مراقب سلامت و کارشناس  به بخش های مرتبط در سطوح تابعه    

برگزاری کمپین  برنامه غربالگری کم کاری تیروئید نوزادان

گزارش آمار به صورت فصلی به مرکز بهداشت استان

ارجاع موارد مشکوک به هایپوتیروئید به پزشک فوکال پوینت

برگزاری کمیته برنامه غربالگری کم کاری تیروئید نوزادان در شهرستان

دریافت برنامه های عملیاتی تأیید شده و ابلاغ آن به واحدهای محیطی

ثبت موارد مشکوک به هایپوتیروئید در پورتال اداره غدد و متابولیک وزارت بهداشت

پیش بینی و تهیه لوازم و وسایل مورد نیاز و توزیع آن بین واحدهای تابعه جهت اجرای برنامه

 

 

شرح وظایف کارشناش برنامه PKU   در ستاد شهرستان   :

1- تشکیل کمیته PKU  شهرستان

2- معرفی اسامی مراکز نمونه گیری  در شهرستان به معاونت بهداشتی و مراکز بهداشتی ، بیمارستانها و زایشگاه ها ( اعم از خصوصی و دولتی )

3-آموزش و توجیه نیروهای درگیر در سطوح تابعه

4-پایش و نظارت مستمر در اجرای برنامه در سطوح تابعه با توجه به چک لیست

پیگیری کلیه اطلاعات آزمایش های غربالگری بر اساس اعلام آزمایشگاه منتخب , پیگیری مراجعه موارد مثبت غربالگری نوزادان برای آزمایش تایید

5- اعلام فوری جواب آزمایش های مثبت غربالگری به والدین کودکان

5- فراخوان و پیگیری موارد مشکوک برای انجام آزمایش تایید تشخیص ( به روش HPLC )

6- ثبت و پیگیری اطلاعات آزمایش تایید تشخیص

7- پیگیری و ارجاع  مورد شناسایی شده به بیمارستان منتخب درمان

8- پیگیری موارد نیازمند به آزمایشات  PND  در خانواده بیماران

9- ارائه گزارش از نحوه اجرای برنامه به سطوح بالاتر

10- آموزش و اطلاع رسانی مستمر و مناسب به بیمارستان ها و زایشگاهها و مراکز بهداشتی درمانی در خصوص مراجعه به موقع غربالگری نوزادان در روزهای 5-3 پس از تولد

11-   هماهنگی برون بخشی

12- تکثیر و توزیع متون ، دستورالعمل ها ، ایین نامه ها و فرم های مورد نظر برنامه به بخش های مرتبط در سطوح تابعه

  

وظایف کارشناس غیر واگیر شهرستان در برنامه  کشوری غربالگری شنوایی نوزادان و کودکان

1.      انجام هماهنگی های درون بخشی و برون بخشی ( معرفی و اعلام نشانی مراکز غربالگری، مراکز منتخب به مراکز سلامت جامع و ....)

2.      همکاری مستمر با پرسنل اجرایی سطوح پایین تر

3.      پایش و نظارت بر حسن اجرای برنامه

4.      گزارش گیری از سطوح پایین تر و گزارش دهی به سطوح بالاتر بر اساس دستورالعمل کشوری برنامه

5.      ارزیابی نتایج غربالگری و مداخلات انجام شده در سطح شهرستان

6.      برقراری و استمرار رابطه فعال با فوکال پوینت های شهرستانی

 

شاخص های برنامه :

شاخص های برنامه کشوری غربالگری بیماری کم کاری مادرزادی تیروئید

نام شاخص:درصد پوشش برنامه غربالگری متابولیک نوزادان

منبع جمع آوری اطلاعات:فرم شماره ۳ هیپوتیروئیدی فرم شماره۵ pku

فرمول محاسبه:تعدادنوزادان غربالگری شده /متولدین زنده ۱۰۰×

 

نام شاخص: درصد نمونه گیری در۳تا۵ روزگی

منبع جمع آوری اطلاعات:فرم شماره ۳ هیپوتیروئیدی

فرمول محاسبه:تعداد نمونه های گرفته شده در۳تا۵ روزگی/کل نمونه های گرفته شده ×۱۰۰

 

نام شاخص: درصد نمونه نامناسب

منبع جمع آوری اطلاعات:فرم شماره ۳ هیپوتیروئیدی

فرمول محاسبه:تعداد نمنه های نامناسب /کل نمونه های گرفته شده ×۱۰۰

 

نام شاخص: درصد زمان شروع درمان به موقع دربیماران مبتلا به ch

منبع جمع آوری اطلاعات:فرم شماره ۳ هیپوتیروئیدی

فرمول محاسبه:تعداد بیمارانی که به موقع شروع درمان شده اند /کل بیماران شناسایی شده ×۱۰۰

 

نام شاخص: درصد فراخوان نوزادان مشکوک

منبع جمع آوری اطلاعات:فرم شماره ۳ هیپوتیروئیدی

فرمول محاسبه:تعداد نوزادان فراخوان شده /کل نوزادان غربالگری شده ×۱۰۰

 

نام شاخص: درصد فراخوان به موقع نوزادان مشکوک

منبع جمع آوری اطلاعات:نرم افزار غربالگری

فرمول محاسبه:تعدادنوزادان به موقع فراخون شده /تعداد کل نوزادان فراخوان شده ×۱۰۰

 

نام شاخص: میزان بروز بیماری کم کاری مادرزادی تیروئید

منبع جمع آوری اطلاعات:فرم شمار ه۴ مراقبت بیماران

فرمول محاسبه:تعداد بیمار شناسایی شده/متولدین زنده ×۱۰۰۰

 

نام شاخص: درصد تکمیل صحیح  فرم  شماره یک

منبع جمع آوری اطلاعات:نرم افزار غربالگری

فرمول محاسبه:تعداد فرم های نمونه گیری صحیح پرشده /تعدادکل فرم های نمونه گیری پر شده ×۱۰۰

 

نام شاخص: درصد دریافت به موقع نتایج از آزمایشگاه استان

منبع جمع آوری اطلاعات:فرم شماره ۳ هیپوتیروئیدی

فرمول محاسبه:تعداد نتایج آزمایش غربالگری به موقع دریافت شده  طبق دستورالعمل /تعداد کل آزمایشهای غربالگری ×۱۰۰

 

نام شاخص: درصد ارجاع نوزادان بیماربه فوکال پوینت برنامه

منبع جمع آوری اطلاعات:فرم شمار ه۴ مراقبت بیماران

فرمول محاسبه:تعداد نوزاد بیمار مراجعه کرده به پزشک/تعدادکل بیمار ×۱۰۰

نام شاخص : میزان بروزبیماری PKU  

منبع جمع آوری و اطلاعات : فرم شماره 5  PKU

فرمول محاسبه: موارد متولد شده مبتلا در جمعیت غربالگری شده در یک سال + تعداد بروز در موارد  PND  شده شقط شده  / تعداد کل تولد زنده همان جمعیت سال ×000/10

 

شرح وظایف وشاخص های استراتژی بیماریهای منتقله از آب وغذا

آموزش:

1-تهیة متون آموزشی

2-تهیةموادکمک آموزشی

3-برگزاری کارگاه،کلاس و سمینار

تدارک و پشتیبانی:

-تهیه و تکثیروتوزیع فرمهای استاندارد

2-برآورد،تامین و توزیع داروها وتجهیزات مورد نیاز

3-تامین و توزیع منابع آموزشی

4-برآورد ، تامین و توزیع امکانات نمونه برداری

نظارت ، پایش و کنترل:

-فرآیند آموزش

2-فرآیند بیماریابی

3-فرآیند تشخیص

4-فرآیند درمان و مراقبت

5-فرآیند پیگیری و پیشگیری

6-فرآیند ثبت و ارسال گزارش

7-فرآیند تجزیه و تحلیل وضعیت موجود

هماهنگی بین بخشی و برون بخشی:

1-هماهنگی باواحدهای ستادی (فنی و پشتیبانی)

2- هماهنگی با واحدهای مرتبط در معاونت بهداشتی

3- هماهنگی با ادارات و سازمان های دولتی و غیر دولتی

4-هماهنگی و تعین سطوح بالاتر ارجاع در مورد بیماریهای هدف

5-هماهنگی برای آزمایشات تکمیلی

تجزیه و تحلیل وضعیت موجود:

1-جمع آوری اطلاعات بیماری های راهبردی

2-تعیین وضعیت پراکندگی و رسم نقشة اپیدمیولوژیک بیماری

3- تعیین عوامل مؤثر در ایجاد بیماری

4-پیشنهاد راه کار مناسب کنترل بیماری

5-تهیة گزارش وضعیت سالیانه و ارسال به سطوح بالاتر و به واحدهای تابعه

ارسال گزارش وضعیت و شرح فعالیتهابه سطوح بالاتر:

1-طبقه بندی و بایگانی اسناد و مدارک

2-تهیه عملکرد سالیانه

3-اعلام وضعیت مراقبت سالیانه بیماری های راهبردی به سطوح بالاتر و واحد های تابعه

شاخصها:

1- بررسی بروز وبا

2- بررسی نمونه برداری از موارد اسهالی بالای 2سال

3- بررسی میزان بروز بیماریهای منتقله از آب وغذا در جمعیت تحت پوشش

 

 شرح وظایف کارشناسان واکسیناسیون و زنجیره سرد

·         کنترل زنجیره سرد

·         تکمیل درخواست واکسن و تحویل آن به طور ماهیانه به معاونت امور بهداشتی

·         بررسی درخواستهای واکسن ارسالی از واحدها و مراکز تابعه و توزیع واکسن به آنان به طور ماهیانه

·         جمع آوری. بررسی. جمع بندی و ارسال آمار واکسیناسیون بطور ماهیانه به معاونت امور بهداشتی

·         تهیه و ارسال پوشش واکسیناسیون بطور سه ماهه. شش ماهه. نه ماهه و سالانه

·         بررسی و گزارش و ثبت در پورتال و سامانه سیب موارد مشکوک به بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن

·         ثبت کلیه موارد عوارض ناخواسته متعاقب ایمنسازی و ارائه آمار فوری و ماهیانه به معاونت بهداشتی

·         بازدید و نظارت بر واحدهای شهری و روستایی زیر مجموعه تحت پوشش

·         برگزاری کارگاه ، کمیته و جلسات مرتبط با شرح وظایف حسب مورد

·         آموزش به پرسنل مربوطه

وضعیت ایران در ریشه کنی ، حذف و کنترل بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن

1-       مراقبت بیماری مننژیت 2- مراقبت بیماری سیاه سرفه 3- کنترل بیماری دیفتری 4- حذف بیماری کزاز نوزادان 5- حذف بیماری سرخک ، سرخجه و سرخجه مادرزادی 6- ریشه کنی بیماری فلج اطفال

بیماری‌ها و علائم اختصاری واکسن‌های برنامه گسترش ایمن‌سازی

بیماری

نام واکسن

علائم اختصاری

سل

ب.ث.ژ

BCG

دیفتری – کزاز – سیاه‌سرفه – هپاتیت – هموفیلوس آنفلوانزا

پنتاوالانت

PENTA

دیفتری – کزاز – سیاه‌سرفه

سه گانه (ثلاث)

DTP

دیفتری – کزاز

دوگانه خردسال

DT

دوگانه بزرگسال

TD

فلج اطفال

پولیو خوراکی

OPV

پولیو تزریقی

IPV

سرخک – سرخچه – اوریون

سرخک – سرخچه – اوریون

MMR

کزاز

توکسوئید کزاز

TT

هپاتیت

هپاتیت B

HEP.B

شاخص های عملکردی بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن

 

بیماری فلج اطفال:

ž کشف و گزارش به موقع تمام موارد AFP(به میزان ۲ درصد هزار نفر افراد زیر ۱۵ سال ) و انجام اقدامات مراقبتی بطور کامل

 بیماری سرخک:

žکشف و گزارش به موقع تمام موارد AFP(به میزان 3 درصد هزار نفر جمعیت شهرستان ) و انجام اقدامات مراقبتی بطور کامل

  · میزان بروز بیماری:

 تعداد موارد مشکوک سرخک گزارش شده تقسیم بر جمعیت در معرض خطر ضربدر صد هزار

  · شاخص ارسال نمونه به آزمایشگاه در طی 5 روز

تعداد نمونه های ارسال شده به آزمایشگاه کشوری  در عرض  کمتر از 5 روز از تاریخ تهیه نمونه تقسیم بر کل نمونه های ارسال شده ضربدر صد 

 بیماری سرخجه مادرزادی

· کشف موارد مشکوک به میزان دو  بازای ده هزار تولد زنده  در سال

 بیماری مننژیت

· دستیابی به میزان بروز مننژیت باکتریال در کودکان زیر ۵ سال به میزان ۲۰مورد در هر ۱۰۰۰۰۰هزار نفر در شرایط بدون اپیدمی

ایمنسازی

· پوشش سه ماهه ،شش ماهه ،نه ماهه و دوازده ماهه  واکسن های ب ث ژ –     ثلاث3     پولیو۳    -    هپاتیت ۳    -   توام

  

وظایف کارشناس مسئول برنامه بیماریهای ایدز ،هپاتیت و بیماریهای آمیزشی

1-    پیگیری و دریافت بهنگام گزارش های آماری بیماریهای ایدز، هپاتیت و بیماریهای آمیزشی از مراکز تحت پوشش ،مطب های خصوصی ،بیمارستانها و....

2-   بررسی وضعیت آماری و  ارسال اطلاعات و داده های آماری به مرکز بهداشت استان ،ثبت داده ها در پورتال وزارتخانه و سامانه سیب

3-   تهیه "گزارش وضعیت  و عملکرد " سالیانه این بیماریها بر اساس شاخص های مربوطه ،شناخت مسائل و مشکلات و تعیین نیازها و اولویتها در زمینه برنامه مذکور و همچنین ارائه پیشنهادات و راهکارها ی ممکن

4-   برآورد و پیگیری تامین و توزیع مناسب امکانات و منابع مورد نیاز برنامه بیماری ایدز هپاتیت و بیماریهای آمیزشی ( اعم از بودجه , دارو ,رپیدتست اچ آی وی , وسیله نقلیه , رایانه , مواد و تجهیزات آزمایشگاهی، سفتی باکس،CD4 ،نمونه های ارزیابی خارجی رپید تست، کاندوم، سرنگ و ...

5-   برنامه ریزی و انجام نظارت فنی، پایش و ارزشیابی فعالیت ها (مبتنی بر چک لیست) به منظور حصول اطمینان از حسن اجرای فعالیتهای روتین، برنامه ها و دستورالعملهای ابلاغ شده

6-   پیگیری تشکیل جلسات کمیته بیماری ایدز وهپاتیت و بیماریهای آمیزشی  ، تهیه و ارسال دعوتنامه ها، تهیه، تنظیم و ارسال صورتجلسات جهت واحدهای ذیربط ،بررسی مشکلات علمی و اجرایی موجود در محیط و ارائه راهکارهای مناسب برای رفع انها

7-   - پیگیری تشکیل جلسات هماهنگی درون و برون بخشی بمنظور تامین حمایت های لازم از برنامه بیماری ایدز، هپاتیت و بیماریهای آمیزشی و نیز جلب مشارکت همگانی در امر توسعه فعالیتهای مرتبط

8-   - تدوین و تنظیم برنامه جامع عملیاتی

9-   برنامه ریزی و اجرای برنامه های آموزشی، باز آموزی و کمک آموزشی برای گروه های هدف مرتبط : مردم، کارکنان بهداشتی درمانی و گروههای پرخطر و ادارات ذیربط

10-                       همکاری و هماهنگی با سازمانهای  انتقال خون ،بهزیستی ،آموزش و پرورش  و زندانها و......

11-                       تشکیل جلسات کمیته های برون بخشی و درون بخشی

12-                       - برنامه ریزی و پایش فعالیتهای مراکز زنان آسیب پذیر  و مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری

13- همکاری و هماهنگی با کمپ های مرکز ترک اعتیاد جهت آموزشی و انجام رپید تست

 

شرح وظایف کارشناس دیابت و سرطان

دیابت

1-   پایش و ارزشیابی برنامه های پیشگیری (به منظور توقف افزایش دیابت)

•         مراقبت افراد پره دیابت

•         مراقبت افراد  پرخطر

•         مراقبت زنان با سابقه /مبتلا به دیابت بارداری

•         آموزش عموم جامعه ( آشنایی با پرتکل شماره 2)

2-   پایش و ارزشیابی برنامه های مراقبتی بیماران (به منظور کاهش عوارض دیابت و مرگهای زود هنگام )

•         غربالگری و شناسایی بیماران

•         مراقبت بیماران دیابتی

•         غربالگری زنان در دوران بارداری

•         مراقبت زنان دارای دیابت بارداری

شاخص

•         شیوع دیابت

•         شیوع پره دیابت

•         درصد بیمار دیابتی با کنترل مطلوب

سرطان

1-  جمع آوری آمار از مراکز پاتولوژی

پایش و ارزشیابی برنامه

·         پیشگیری وتشخیص زودهنگام وغربالگری سرطان روده بزرگ ،پستان، دهانه رحم

·         تشریح مداخلات در پیشگیری سرطان معده

2-آموزش

·        آموزش عموم جامعه

·        بزرگداشت هفته ملی پیشگیری از سرطان

·        اجرایی پویش ملی( سرطان پستان )

شاخص

میزان بروز سرطان در جمعیت صد هزار نفر

ماده 7

-     جلوگیری از تبلیغات کالا وخدمات آسیب رسان به سلامت (طبق آخرین فهرست نهایی شده وزارت بهداشت و درمان ) در سطح شهرستان

-     هماهنگی  ومکاتبه با ادارات مرتبط ( برگزاری جلسات برونبخشی)

  

     شرح وظایف کارشناس غیر واگیر (برنامه فشارخون وقلب )

v              بررسی وضعیت موجود، شناسایی مشکلات و تعیین اولویت ها و ارائه راهکارها و اتخاذ استراتژی های مناسب برای حل مشکلات

v           تهیه و تدوین برنامه های استراتژیک وجامع عملیاتی

v     انعکاس و ارسال اطلاعات و آمار بدست آمده به مرکز مدیریت بیماریهای وزارت بهداشت ( ثبت در پورتال )ومرکز بهداشت استان

v           مشارکت در برنامه ریزی و تنظیم برنامه تفصیلی و اجرایی سالیانه بیماریها ی غیرواگیردر قالب سیاستهای کشوری و منطقه

v     مشارکت در انجام طرح های نیاز سنجی برای تشخیص نیازهای آموزشی عموم مردم و پرسنل

v     مشارکت در برنامه ریزی آموزشی، تهیه متون و دستورالعمل ها و نرم افزارهای مربوطه جهت آموزش همگانی، آموزش کارکنان و پزشکان

v     شرکت در اجرای طرح های کشوری مبارزه و مراقبت از عوامل خطر بیماریهای غیر واگیر ابلاغی از مرکز بهداشت استان ووزاتخانه

v     تعیین و برآورد تجهیزات و تدارکات لازم برای اجرای طرح ها و برنامه های کشوری مبارزه با بیماریهای غیر واگیر در سطوح محیطی

v     تسهیل زمینه های اجرایی برنامه های کشوری تدوین شده در زمینه بیماریهای غیر واگیر و عوامل خطر آنها

v     نظارت و بازدیدهای منظم از واحدها در رابطه با نحوه مقابله با بیماریهای غیر واگیر و نحوه اجرای طرح ها و دستورالعمل های کشوری و منطقه ای در این رابطه

v     اجرای طرح های تحقیقاتی در زمینه کنترل عوامل خطر بیماریهای غیر واگیر و پیشگیری از این بیماریها

v     مشارکت در تشکیل کمیته های مختلف برون بخشی و درون بخشی، سمینارها و جلسات مرتبط و ارائه نظرات مشورتی و تخصصی

v     شرکت در جلسات، کارگاههای علمی مرتبط

v     تهیه و تنظیم گزارشات مورد نیاز و تحلیل شاخص ها و ارائه آن به مقامات و مسئولان مربوط

v     همکاری در اجرای سایر دستورات

v     تهیه و تنظیم وارائه پسخوراندهای بازدیدها و ارزشیابی فعالیتها

v     برگزاری مناسبتهای بهداشتی مرتبط و هماهنگی با کلیه مراکز وادرات درخصوص اجرای فعالیتهای پیش بینی شده

v     ارسال پکیج فعالیتهای انجام شده در مناسبتها  به معاونت بهداشتی  وکارشناس مربوطه در استان

v     راستی آزمایی از فعالیتهای نجام شده در سطوح محیطی ومصاحبه با گیرندگان خدمت

v     تهیه گزارش از سامانه سیب ونظارت برعملکرد مراکز و خانه های بهداشت  تابعه

v     .       تشکیل کمیته بیماری های غیرواگیر (زیر گروه قلب و عروق)

v     تکثیر متون آموزشی سطوح مختلف

v     .   برگزاری برنامه های اموزشی برای بیماران و خانواده آنها، جامعه و کارکنان بهداشتی درمانی نسبت به بیماری فشارخون بالا و عوارض آن، عوامل خطرزا و نحوه کنترل بیماری و پیشگیری از عوارض آن

v     تشخیص به موقع بیماری توسط غربالگری افراد 30 ساله و بالاتر و درمان سریع و مناسب و مراقبت بیماران شناسایی شده به منظور کنترل بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن

v     بررسی شیوع ،بروز   ,فشارخون در سطح شهرستان ومراکز ، درصد خطر سنجی انجام شده درجمعیت مربوطه

v     هماهنگی با مراکز جهت کالیبراسیون دستگاههای فشار سنج در سطح مراکز وخانه های بهداشت به صورت سالیانه

عنوان شاخص

تعریف شاخص

 بروز عوارض بیماری فشارخون بالا

تعداد موارد بستری در بیمارستان ناشی از فشارخون بالا و عوارض  آن در یک سال به تفکیک سن ، جنس و منطقه جغرافیایی×100

 تعداد کل بیماران مبتلا به فشارخون بالا در همان سال به تفکیک سن ، جنس و منطقه جغرافیایی

   شیوع چاقی در افراد 30 سال و بالاتر

تعداد موارد موجودچاقی در افراد 30 سال و بالاتر در طول 6 ماه غربالگری بر حسب سن ، جنس و منطقه جغرافیایی×100

تعدادکل جمعیت 30 سال و بالاتر(غربالگری شده) در طول 6 ماه به تفکیک سن ، جنس و منطقه جغرافیایی

  درصد بیماران مبتلا به فشارخون بالابا فشارخون کنترل شده

 تعداد بیمار مبتلا به فشارخون بالای دارای فشارخون کنترل شده در فصل  X  به تفکیک سن ، جنس و منطقه جغرافیایی×100

تعدادکل بیمار مراقبت شده در همان فصل به تفکیک سن ،جنس و منطقه جغرافیایی

  درصد بیماران مبتلا به فشارخون بالای مراقبت شده

تعداد بیمار مبتلا به فشارخون بالای مرا قبت شده در فصل X  به تفکیک سن ، جنس و منطقه جغرافیایی×100

تعدادکل بیمار شناخته شده تا همان فصل به تفکیک سن ،جنس و منطقه جغرافیایی

 

شیوع فشارخون

تعداد بیماران فشارخونی (اعم از جدید وقدیم ) درهمان سال

                                100*                                                                     

جمعیت بالای 30سال  همان سال 

 

 

درصد خطر سنجی بیماریهای قلبی عروقی

                                     100*                   تعداد کل خطرسنجی انجام شده در 4سطح خطر

کل جمعیت بالای 30سال که ارزیابی شده اند