مدیریت خطربلایا و حوادث و پدافند غیر عامل
برنامه های مدیریت خطر بلایا و حوادث که در سطح مراکز خدمات جامع سلامت ، پایگاه های سلامت وخانه های بهداشت در حال اجرا هستند به شرح ذیل است
1- برنامه DART( ارزیابی آمادگی و آموزش خانوار برای بلایا)
2- برنامه SARA( ارزیابی ایمنی و خطر واحدهای بهداشتی )
3- برنامه DSS( نظام مراقبت وقوع و پیامد بلایا )
برنامه DART( ارزیابی آمادگی و آموزش خانوار برای بلایا )
آموزش مردم جهت آمادگی در برابر بلایا از اهمیت خاصی برخوردار است در مراکز جامع خدمات سلامت شهری ، روستایی، شهری – روستایی ، پایگاه های سلامت و خانه های بهداشت توسط مراقبین سلامت و بهورزان در حال انجام است در
خیلی از واحدها صد در صد خانوارها ارزیابی شده و آموزش دیده اند برنامه در سامانه سیب وجود دارد و از این طریق در حال انجام است ارزیابی بوسیله فرم ارزیابی انجام میشود و شاخص های آن بصورت فصلی قابل استخراج میباشدو
مطابق دستورالعمل آموزش داده میشود
4- برنامه SNS ( کاهش آسیب پذیری سازه ایی و غیر سازه ایی )
5- برنامه EOP ( پاسخ مناسب بهداشت به بلایا و فوریت ها )
برنامه SARA ( ارزیابی ایمنی و خطر واحدهای بهداشتی درمانی )
سالیانه در خرداد ماه تمام واحدهای تحت پوشش از لحاظ وضعیت ایمنی و خطر ارزیابی میشوند/برنامه SARA در سامانه سیب وجود دارد و ارزیابی ها توسط فایل برنامه که شامل کد واحد بهداشتی ، شناخت مخاطرات ، ایمنی عملکردی،
ایمنی غیر سازه ایی ، ایمنی سازه ایی و ایمنی کل انجام میشود و در نهایتا زیج بلایا واحد بهداشتی استخراج می گردد سالیانه جهت تمام واحد های بهداشتی برنامه SARAتکمیل میگردد و تمام واحدها دارای زیج بلایا میباشند در زیج بلایا
ایمنی عملکردی ، ایمنی غیر سازه ایی ، ایمنی سازه ایی و ایمنی کل هر واحد بهداشتی درمانی مشخص است
برنامه EOP ( پاسخ مناسب بهداشت به بلایا و فوریت ها )
وجود برنامه مناسب جهت پاسخ به موقع و مناسب به بلایا و فوریت ها از اهمیت خاصی برخورداراست در ستاد مرکز بهداشت و مراکز خدمات جامع سلامت شهری ، روستایی و شهری – روستایی برنامه EOP تدوین شده و بصورت سالیانه
بازبینی و بازنگری میشود دربرنامه EOP موارد ذیل تدوین شده و پاسخ به هرگونه حادثه ایی بر اساس برنامه است بخش عمومی شامل : مقدمه ،سابقه برنامه ، بیانیه هدف ، اختیارات قانونی ، شرح وضعیت و پیش فرض ها
مبانی عملیات شامل : ساختار مدیریت بحران ، چارت ICS(سامانه فرماندهی حادثه ) ، اعلام شرایط اضطراری ، سطح بندی حادثه کارکردهای آمادگی شامل : هماهنگی راهبردی با با ذینفعان ، ارزیابی ایمنی و خطر، تدوین EOP،
ذخیره سازی لوازم و تجهیزات ، آموزش پرسنل ، تمرین پرسنل کارکردهای مدیریتی که 15 مورد است شامل : هشدار و تایید خبر ، فراخوان پرسنل ،ارزیابی سریع مشترک ، استقرار ICP ، تدوین IAP و ...
کارکردهای تخصصی شامل : کارکردهای تخصصی تمام واحدها همراه با شرح وظایف
برنامه DSS( نظام مراقبت وقوع و پیامد بلایا )
در برنامه DSS بر اساس جدول مخاطرات دستورالعمل که شامل 48 مخاطره است هر کدام از این مخاطرات اگر اتفاق افتاده میبایستی گزارش شود بر اساس این برنامه تمام مخاطرات اتفاق افتاده در منطقه تحت پوشش رصد می شود و
امکان اینکه درهرمنطقه کدام مخاطره احتمال وقوع دارد مشخص میشود و خسارت های مخاطرات هم برآورد میگردد
در تمام واحدهای تحت پوشش برنامه اجرا و در حال اجرا است و مخاطرات شناسایی و رصد میشودگزارش بر اسا فرم های برنامه است اگر مخاطره ایی باعث ضرر و زیان زیاد و یا مرگ و مصدومیت شود میبایستی در اسرع وقت فرم SitRep
تکمیل و به سطح بالاتر ارسال شود و در پایان هر فصل فرم نظام مراقبت تکمیل و به سطح بالاتر ارسال میگردد و شاخص های برنامه ترسیم میگرددبر اساس مخاطرات اتفاق افتاده برنامه تمرین و مانور برگزار می گردد
برنامه SNS( کاهش آسیب پذیری سازه ایی و غیر سازه ایی )
بر اساس برنامه SNS که در تمام واحدهای تحت پوشش اجرا شده و پیگیری میشود جهت عناصرسازه ایی دفتر فنی میبایستی سالیانه تمام واحدها را از نظر ایمنی سازه ایی بررسی نموده و به رئیس مرکز بهداشت بصورت کتبی گزارش دهد
در بحث غیر سازه ایی بر اساس دستورالعمل برنامه عمل میشود و در واحدها از طریق حذف وجمع آوری وسایل اضافی و انتقال آن از واحد ، جابجایی وسایل موجود در واحد در جهت کاهش آسیب های وارده در حوادث ، تغییر وسایل و نهایتا
فیکس کردن وسایل در جهت کاهش آسیب عمل می گردد در مرکز شهری نایسر تمام وسایل موجود در مکان فیکس شده است و سالیانه شاخص های برنامه استخراج میگردد
تیم های مدیریتی
1- تشکیل تیم مدیریتی شامل مدیر و دو جانشین
2- تشکیل چهار تیم ارزیابی سریع
3- تشکیل پنج تیم عملیاتی
تهیه چارت ICS ( سامانه فرماندهی حادثه )
پیگیری و اجرای برنامه های پدافند غیر عامل هم در این واحد صورت میگیرد
از دیگر کارهای واحد مدیریت خطر بلایا و حوادث تکمیل انبار بحران میباشدو تکمیل وسایل فنی مورد نیاز واحدهای فنی در انبار جهت مواقع ضروری وسایل انبار بحران ناقص می باشد و به دلیل عدم وجود اعتبار لازم تکمیل وسایل انبار
بحران میسر نیست
تجهیزات و لوازم مورد نیاز تیم های ارزیابی و عملیاتی کامل نیست و اگر تیم ها به منطقه ایی اعزام شوندمشکلات فراوانی وجود دارد وسایل و ملزومات تخصصی واحدها کامل نیست و واحدها در این زمینه مشکلات فراوانی دارند
راهکار
با توجه اهمیت برنامه ها و اجرای درست و به موقع و برکزاری تمرین و مانور لازم است که موارد ذیل مد نظر قرار گیرد
1- اختصاص اعتبار لازم و مورد نیاز مدیریت خطر بلایا و حوادث
2- تامین ویا مشخص نمودن نیروی انسانی جهت اجرای برنامه ها
3- پرداخت حق الزحمه
4- تجهیز انبار بحران طبق چک لیست های موجود
5- تهیه وسایل فنی مورد نیاز واحدها طبق چک لیست
6- حمایت مسئولین از اجرای برنامه ها در تمام واحدها و رفع نواقصات موجود در این زمینه
7- تشکیل واحد مدیریت خطر بلایا و حوادث در سطح معاونت و ستاد مرکز بهداشت
